Een zeer belangrijk en nog altijd niet geheel opgelost raadsel in de genealogie van het geslacht Eijgenraam is de afkomst van Carel Bartholomeus Eijgenraam.
Intensief speurwerk naar zijn moeder Catharina Eijgenraam en zijn onbekende vader heeft reeds vele verwanten en aanverwanten jarenlang beziggehouden..
Volgens de gegevens van de Burgelijke stand van Den Haag groeit Carel Bartholomeus op als de onechte zoon van Catharina Eijgenraam. Tachtig jaar later overlijdt hij als vooraanstaand zakenman en prominent burger van Dordrecht.
Carel Bartholomeus wordt geboren op 4 augustus 1814. De geboorteaangifte vindt plaats in de Burgerlijke stand registers van Den Haag.
(Klik op een afbeelding om de afbeelding te vergroten)
Tekst van de geboorte akte van Carel Bartholomeus Eijgenraam:
In het jaar achtien honderd veertien den zesde augustus des morgens ter elf uuren .Akte van geboorte van Carel Bartholomeus, geboren den vierden augustus 1814 des namiddags half twee uren. Onechte zoon van Catharina Eijgenraam, oud twee en dertig jaren, naaister,wonende alhier.
‘t Kind is bevonden van het mannelijk geslacht, ingevolge de verklaring van Hendrik van Lanschot, oud 39 jaren, spekslager en van Johannes deRijke, oud 38 jaren, wielenmaker en (onduidelijk: volgens ) de verklaring van Jacoba van der Laan, oud 45 jarem, huisvrouw van Petrus Laurentius, vroedvrouw, allen wonende alhier. De welken, na gedane voorlezing hebben ondertekend: J. van der Laan, J. (onduidelijk Reijk), H. van Lanschot. Bevestigd door ons Mr. Adriaan Bachman, lid van het Provisioneel (Provinciaal?). Bestuur
Bij de huwelijksvoltrekking van Carel Bartholomeus en Antoinetta Sophia van Zeeland in 1839 is Catharina Eijgenraam “persoonlijk aanwezig”, dit wordt vermeld in de tekst van de huwelijksakte nl; wonende alhier, alhier tegenwoordig en consenterende. Ook ondertekend Catharina als : C.IJgevam.
Uit archiefonderzoek is gebleken dat Carel Bartholomeus is opgegroeid in het gezin van Johannes Pluijmaker en Catharina Halverhout, Wat betreft Catharina Eijgenraam zijn in de archieven verder geen aanknopingspunten gevonden.
Het onderzoek heeft zich vervolgens meer en meer gericht op pleegmoeder Catharina Halverhout en haar echtgenoot Joannes Pluijmaker en hun gezin. Uit in het Nationaal Archief aangetroffen akten blijkt dat Catharina Halverhout niet alleen pleegmoeder, maar wel degelijk ook de biologische moeder is van Carel Bartholomeus, zij heeft door middel van een Notariele Akte (17-10-1848, notaris Bervoets), vrij kort voor haar overlijden op 11 juni 1849, een verklaring afgelegd , waarin zij aangeeft dat zij bij de geboorteaangifte de naam Catharina Eijgenraam heeft gebruikt, ”Om redenen aan de comparante niet meer bekend “ met als direct gevolg dat Carel Bartholomeus in de Burgelijke Stand is ingeschreven onder de familienaam Eijgenraam. In de akte erkent Catharina Halverhout Carel Bartholomeus voor haar natuurlijke zoon, en voor hetzelfde kind waarvan zij op de vierde augustus 1814 is bevallen..
Den zeventienden October achttien honderd acht en veertig is voor Johannes Bervoets, Notaris in 's Gravenhage, Provincie Zuid-Holland residerende, in tegenwoordigheid van de natenoemenene getuigen gecompareerd:
Mejufvrouw Catrina Halverhout, weduwe van den Heer Johannes Pluij-makers, zonder beroep, wonende te 's Gravenhage op het Zieke, aan mij Notaris bekend. Dewelke verklaarde dat zij te 's Gravenhage op den vierden Augustus van het jaar achttien honderd veertien bevallen is van eenen onechten zoon, en dat die alstoen bij den Burgelijken stand dezer stad, om redenen aan de comparante niet meer bekend, is aangegeven geworden onder de namen van Carel Bartholomeus als onechte zoon van Catharina Eijgenraam, terwijl dezelve eigenlijk den geslachtsnaam van de Jufvrouw comparante, en mitsdien dien van Halverhout had moeten dragen, doch dat zij Jufvrouw comparante denzelven Carel Bartholomeus Eijgenraam, ofschoon
[volgende bladzijde]
haren geslachtsnaam van Halverhout niet voerende, bij deze tegenwoordige acte erkent voor haren natuurlijken zoon en voor hetzelfde kind, waarvan zij op den vorengemelden vierden Augustus achttien honderd veertien is bevallen.
Waarvan acte. Gepasseerd ten kantore van mij Notaris voormeld, in tegenwoordigheid van de Heeren Quirin Marin Hoogeveen, en Eduard Campbell, beide Candidaat Notaris, aan mij Notaris bekend, woonachtig te 's Gravenhage, eerstgemelde wijk F nummer 54, laatstgemelde, wijk E nummer 290, en als getuigen hiertoe verzocht. En heeft de Jufvrouw comparante benevens de gemelde getuigen en mij Notaris, na gedane voorlezing, deze minute, welke in bewaring van mij Notaris gebleven is, behoorlijk geteekend.
/geteekend/ wed: Pluijmakers geb. Halverhout Q.M.Hoogeveen E. Campbell J.Bervoets Notaris.
f 1.105/. No 231. Geregistreerd zon
[volgende pagina]
der renvooi te ’s Gravenhage den twintigsten October 1800 acht en veertig, in deel 69, folio 38 recto vak 8. Ontvangen voor regt en 38 opcenten, Een gulden tien en een halve cent.
De ontvanger. /geteekend/ Jacobze.
Uitgegeven voor Afschrift.
J.Bervoets. Notaris
[stempel: J.BERVOETS. NOTARIS TE 'S GRAVENHAGE met wapen JE MAINTIENDRAI]
Dagregister Dl 15 fo 103 No 1128 den 12 September 1849
Regs Sh Dl s No 1225. F6 Dl 1 fo 72 ver...
Memorie van aangeving
voor de belasting op het regt
van successie wegens de boedel en nalatenschap van wijlen
Catrina Halverhout, in leven
weduwe van Johannes Pluijmakers.
De ondergeteekenden: Johanna Cornelia Pluijmakers, huisvrouw van - en bij deze geadsisteerd en geautoriseerd door Isaac de Jeer, letterzetter; Willem Hendrik Pluijmakers, zonder beroep ; Dina Pluijmakers, meerderjarig, ongehuwd en zonder beroep, wonende allen te 's Gravenhage ;en; Carel Bartholomeus Eijgenraam, vischhandelaar wonende te Dordrecht, domicilium kiezende ten kantore van den Notaris J. Bervoets te 's Gravenhage, wijk E no 333. Verklaren: Dat op den 10 Jumij 1849 te Dordrecht ab intestato [(erfgenaam) bij gebrek aan testament] overleden is bovengenoemde Catrina Halverhout, in leven weduwe van Johannes Pluijmakers, gedomicilieerd geweest te 's Gravenhage, wijk U no 164, tot hare erfgenamen nalatende hare drie in voorschreven huwelijk verwekte kinderen zijnde de ondergetekenden Johanna Cornelia -, Willem Hendrik -, en Dina Pluijmakers, alsmede haar natuurlijk, doch bij acte op den 17 October 1848 te overstaan van den Notaris J.Bervoets en getuigen te 's Gravenhage gepasseerd, behoorlijk geregistreerd, wettiglijk erkend voorkind, de laatst ondergeteekende [in de marge: Regs 50 No 677.] Carel Bartholomeus Eijgenraam. Dat het onroerend goed tot deze nalatenschap behoorende, bestaat in: Vijf zestiende [5/16] gedeelten in een blok van negen huizen, stal en erven, staande en
[volgende bladzijde]
gelegen aan de Westzijde van het Delftsche Veer te 's Gravenhage, wijk N nos 251, tot en met 259. En zeven vier en twintigste [7/24] gedeelten in een huis en erve, staande en gelegen in de Korte Pooten te 's Gravenhage wijk Kno 191, verponding no 160. En eindelijk dat door dit overlijden geen fideï commis [fideicommissum: testamentaire beschikking, waarbij men een vertrouwd persoon die voor de wet als erfgenaam optreedt, opdraagt een zeker legaat uit te keren aan iemand die wettelijk niet als erfgenaam kan worden aangewezen; de erfgenaam heeft vruchtgebruik, d.w.z. hij mag de vruchten, inkomsten behouden, maar moet het eigendom in stand houden en zo nodig aan de eigenaar teruggeven] is gedevolveerd [afgekomen, afgewenteld, afgerold], vruchtgebruik vervallen of overgegaan. 's Gravenhage en Dordrecht den 12 September 1849.
[was getekend]
JdeJeer
J C Dejeer
G[?] Pluimakers
W H Pluymakers
D Pluimakers
C.B.Eijgenraam
Inmiddels is door het uitvoeren van een DNA verwantschapsonderzoek duidelijk geworden dat de familienaam Eijgenraam die Carel Bartholomeus op deze onorthodoxe manier heeft meegekregen, wel degelijk de naam is die hem toekomt
In 2010 is een DNA verwantschapstest uitgevoerd, om de vraag te beantwoorden of de nakomelingen van Carel Bartholomeus Eijgenraam, de onechte zoon van Catharina Halverhout, inderdaad verwant zijn aan de overige Eijgenramen. Het onderzoek betreft een vergelijking van de Y chromosoom profielen van de betreffende deelnemers.Een nazaat van C.B. Eijgenraam, en een lid van de familie Eijgenraam met wortels in zowel de Delftse- als de Vlaardingse Eijgenraam families hebben het onderzoek ondergaan
In het rapport staan van de deelnemers de Y-chromsoomprofielen naast elkaar afgedrukt
Het Y-profiel gaat in beginsel ongewijzigd door van vader op zoon. In een enkele generatie zal deze muteren, de kans daarop is per generatie ongeveer 3,31%. Bij een mutatie veranderd het Y-profiel ietsjes waardoor een kleine afwijking ontstaat. Als er sprake is van een mutatie dan is dat in vele gevallen ook waarneembaar.
In case 5719 komen de Y-profielen van de geteste deelnemers volledig overeen, op uitzondering van één enkele mutatie na. De mutatie is waarneembaar.
Strikt genomen kan dit twee dingen betekenen:"1)" er is geen relatie tussen de twee deelnemers. De Y-profielen matchen 'toevallig' met elkaar. Dit is niet erg waarschijnlijk aangezien het hier een redelijk uniek Y-profiel betreft dat niet erg vaak voorkomt. De kans dat een willekeurig ander persoon een profiel heeft dat ook matched is ongeveer 0,23%. "2)" er is wel een relatie tussen de deelnemers maar er heeft een enkele mutatie opgetreden. Dit lijkt de meest voor de hand liggende en waarschijnlijke situatie, zeker ook omdat de mutatie waarneembaar is.
Ir. H.J.C. Willems, Consanguinitas DNA Verwantschapsanalyse
De kans dat een willekeurige buitenstaander een vergelijkbaar profiel heeft is dus minder dan een kwart procent , en inderdaad zeer onwaarschijnlijk.Daarmee komt vrijwel vast te staan dat beide takken van het geslacht Eijgenraam een gezamelijke voorvader hebben, die gezocht zal kunnen worden in de periode tussen het jaar 1800 en 1600, waarschijnlijk nog voor het jaar 1700.Deze vaststelling zal ongetwijfeld ook een grote stimulans zijn om de zoektocht naar de biologische vader van C.B. Eijgenraam met grote inzet te vervolgen
Download uitslag DNA onderzoek
Catharina Halverhout is van huis uit Ned.Hervormd en komt van een Haagse familie van aanzien. Haar vader Philippus Halverhout is chirurgijn, daarnaast ouderling in de gereformeerde kerk, regent en boekhouder van het Oude Vrouwen- en Kindertehuis aan het Noordeinde te Den Haag, ook haar broer Nicolaas was later stadschirurgijn en ouderling in de NH kerk. Hij tekent als getuige op de huwelijksacte van Catharina en Joannes Pluijmaekers. Haar moeder Cornelia Meemelingh zou volgens de familieoverlevering afstammen van de Brugse schilder Hans Memlinc. Grootvader Cornelis Halverhout was scheeps- en molenbouwer en wordt omschreven als zeer rijk.
Joannes Pluijmakers (RK) wordt geboren op 5 oktober 1763 in Meerssen (L). Hij overlijdt te Den Haag op 24 februari 1845. Beroep: militair vanaf +/- 4 maart 1789 toen hij als ruijter in dienst kwam bij Hessen Philipital, in 1793 en 1796 heeft hij deelgenomen aan veldtochten tegen Frankrijk, Joannes heeft zich in maart 1799 aangesloten bij het rassemblement van Osnabruck ( dit was een bevrijdingsleger bestaande uit uitgeweken officieren en manschappen samengesteld door prins Frederik van Oranje-Nassau), vanaf 3 september 1816 was hij fuselier in het garnizoen van Den Haag (trouwacte), veteraan (geboorte acte Johanna 1820) en arbeider (overlijdensacte van dochter Dina 1818). Op 8 januari 1817 trouwt Joannes Pluijmaekers met Catharina Halverhout. Niet bekend is of hij ten tijde van de stichting van het koninkrijk en tevens het einde van de Franse tijd, (dit is negen maanden voor de geboorte van Carel Bartholomeus), al in Den Haag verbleef. De huwelijksakte wordt door hem niet ondertekend, daar Joannes, zo staat vermeld, verklaart niet te kunnen schrijven. Pluijmakers lidmaatschap van de Rooms Katholieke kerk zal een belangrijke verklaring zijn voor het verrijzen van de RK tak, naast de bestaande Protestante Eijgenraam tak
Afbeelding huwelijksakte Johannes Pluijmakers en Catharina Halverhout
Catharina Halverhout, overlijdt als weduwe van Joannes Pluijmaekers, in Dordrecht op 11 juni 1849 op Voorstraat 324, drie weken na het huwelijk van dochter Johanna in Den Haag.
De tekst van het bewijs van onvermogen luidt:
De politie van ‘s-Gravenhage, wijkmeester der wijk D heeft op 14 juni 1839 een onderzoek gedaan bij C.B. Eijgenraam, wijk D nr 224 (De Geest) en geconstateerd dat deze in behoeftige omstandigheden verkeerd, en hierbij een bewijs van onvermogen afgegeven. Een soortgelijk onderzoek, met dezelfde conclusie, wordt gedaan bij Antoinetta van Zeeland, Carel Barholomeus bruid, die ook in wijk D woont.
Dit adres is het huis waarin Carel Bartholomeus de eerste jaren na zijn verhuizing van Den Haag naar Dordrecht woont (omstr. 1842) en zijn viszaak runt. Vijf dagen na haar overlijden wordt Catharina begraven in Den Haag. Zowel in Dordrecht als in Den Haag is een overlijdensacte van haar te vinden. Bijzonder is het feit, dat Catharina zelfs nog bij het huwelijk van Carel Bartholomeus en Antoinette tekent met C. IJgevam, waarmee zij haar geheim ook tegenover haar zoon en zijn vrouw na zoveel jaren in stand houdt, en zij eerst na nog eens 9 jaar tot erkenning van haar zoon komt.
Uit het huwelijk van Joannes Pluijmaekers met Catharina Halverhout zijn vier kinderen geboren: Dochter, Dina Joanna wordt zes maanden na het huwelijk geboren (juli 1817) en overlijdt zeven maanden oud op 9 febr. 1818. Op de overlijdensacte verklaart vader Johannes, veteraan (wederom) niet te kunnen schrijven. Er worden nog drie kinderen uit dit huwelijk geboren: dochter Johanna Cornelia (geb. 24 feb 1820), zoon Willem Hendrik (30 nov 1821), ook hier geen ondertekening van Joannes); en weer een dochter, Dina (19 april 1824). Ditmaal met ondertekening van vader Joannes.
Het eerste bekende woonadres van Carel Bartholomeus is van 1830 wanneer een volkstelling wordt gehouden. Carel Bartholomeus, 15 jaar oud en ook de overige leden van het gezin Pluijmakers wonen op het Lage Westeinde, wijk B, nr 308 (blz 76), vanaf 1859 bekend als Westeinde 95.
In 1833 wordt Carel Bartholomeus opgeroepen als loteling in de krijgsmacht. Hij wordt ingedeeld bij de 10e afdeling infanterie nr 1455, tweede compagnie, derde bataljon.
In de 19e eeuw duurt de dienstplicht doorgaans drie tot vijf jaar, waarna de dienstplichtige met onbepaald verlof gaat. Na tien jaar volgt het definitief verlof. Iemand die wil trouwen vóór zijn definitief verlof moet daarvoor eerst toestemming aanvragen bij zijn legeronderdeel. Dit geldt ook voor Carel Bartholomeus wanneer hij wil trouwen.
Het bewijs van toestemming (dd 6 juni 1839, afgegeven te Best, zit als bijlage bij de huwelijksacte van Carel Bartholomeus. Andere bijlagen zijn: een Certificaat van de Nationale Militie Provincie Zuid Holland waarop vermeld staat: lotingsnummer 555, Den Haag en een bewijs van onvermogen die het echtpaar vrijstelling geeft van het betalen van leges en zegels.
Op 3 juli 1839 trouwt Carel Bartholomeus met Antoinette, Sophia, Louisa van Zeeland.
Antoinetta is nog Nederlands Hervormd wanneer ze met Carel Bartholomeus trouwt. Pas tien jaar later op 6 juni 1849 (vijf dagen voor het overlijden van Catharina Halverhout(!), wordt zij ingeschreven in de RK Bonefatius kerk in Dordrecht. De eerste twee jaren na het huwelijk worden doorgebracht in Den Haag. Daar worden de eerste twee dochters geboren: Catharina (10 november 1839, drie maanden na hun huwelijk) en Sophia (14 dec. 1841). Het derde kind wordt aangegeven in Dordrecht (26 oct. 1843). Zo ook alle volgende kinderen (5).
Carel Bartholomeus werkt aanvankelijk zeer waarschijnlijk als bediende in de vischhandel van Adrianus Cornelis Legel, gevestigd aan het Hofspui 5 te Den Haag ( De Poort van Legel ). Op 15 october 1842 wordt in Den Haag de firma "Eijgenraam en Co" opgericht met als firmanten; de heren Adrianus Cornelis Legel en Carel Bartholomeus Eijgenraam. De vestigingsplaats: Dordrecht. "Eijgenraam en Co" zet in Dordrecht de van ouds bekende "Haring en Zoutevischpakkerij" van Johannes Legel, in de Voorstraat voort. De firma wordt reeds een jaar later, nl op 22 november 1843 met onderling genoegen ontbonden en vanaf die datum is Vischhandel C.B Eijgenraam realiteit. Adrianus Cornelis Legel is de zoon van Dordrechter Johannes Legel.
Carel Bartholomeus ontpopt zich in Dordrecht als een slim en succesvol zakenman. Na de jaren op de Voorstraat verhuist het bedrijf naar een monumentaal pand aan de Wijnstraat ”Waar eens de schouwburg was“. Dit pand, een patriciërswoning, gebouwd in 1735, zal CB en zijn nakomelingen, vijf generaties lang onderdak bieden.
Met vier zoons die voor dezelfde stiel kiezen komen er nieuwe vestigingen. Eerst in Den Haag en Amsterdam, (Lodovicus, zie foto op de startpagina), later ook in Antwerpen (Arnold).
In 1875 wordt een vennootschap aangegaan tussen de gebroeders: Carel (CWH), Lodovicus (LThCL), Johannes (JPM) en Arnold (AN) Eijgenraam. De zaak in Dordrecht maakt bloeiende en minder bloeiende tijden door (oorlog). Orders komen vanuit het het hele land, maar ook daar buiten. Zelfs wordt verse zalm uit de Merwede geexporteerd naar Monaco en Hamburg.
Totdat, in de jaren zestig, de beslissing van de Nederlandse Spoorwegen valt om te stoppen met het snelgoed- en expressevervoer met personentreinen. Het versturen van verse vis door Nederland is daarmee van de baan en het einde van het bedrijf dat grotendeels draait op dit soort verzendingen komt daarmee in zicht. Pensionering en gebrek aan opvolging noopt het bedrijf in 1968 haar deuren te sluiten.
Al eerder heeft een splitsing plaatsgevonden in Dordrecht tussen de twee gebroeders Eijgenraam die als laatsten samen de zaak CB voerden. Wiet (AJW) Eijgenraam vertrekt rond 1955 naar Tilburg en begint daar een traiteursbedrijf. Met veel succes. Zijn zoon bArt zet de zaak later voort en alhoewel ietwat verschillend in aanbod van producten, wordt de traditie van het bedrijf voortgezet en wordt daarbij het logo: “Eijgenraam sinds 1843” nog altijd gevoerd.
De andere kinderen van Carel Bartholomeus, waaronder de twee oudste dochters Catharina en Sophia en zoon Lambertus zoeken hun weg in een geheel andere richting. Catharina wordt novice bij de zusters van Onze Lieve Vrouw in Amersfoort, ze overlijdt echter al op jonge leeftijd (27 jaar oud). Sophie, haar jongere zus, wordt bij dezelfde orde onder de naam zuster Lamberta, moeder-overste te Alkmaar,. Zoon Lambertus (LCL) wordt tot priester gewijd, hij is korte tijd huisprelaat van ZH Paus Pius, hoofdredakteur van het dagblad "De Tijd" en later rector van het” Maagdenhuis” in Amsterdam.
In 1895 overlijdt Carel Bartholomeus 81 jaar oud, na een rijk en werkzaam leven te Dordrecht. Carel Bartholomeus legt met acht kinderen, twee en twintig kleinkinderen en een nog veel groter aantal achterkleinkinderen de kiem voor een grote katholieke tak Eijgenraam, die vanuit Dordrecht is uitgewaaierd naar vele andere streken. Voor genealogen zal er wat dat betreft nog veel te ontdekken zijn!
Ook het speuren naar de vader van Carel Bartholomeus wordt uiteraard voortgezet. Wie is hij? De familienaam Eijgenraam blijkt na het uitgevoerde DNA onderzoek inderdaad van hem afkomstig te zijn, er woonden diverse leden van de familie Eijgenraam en de verwante familie Engenraam in Den Haag rond het jaar 1813 , Uit de zinsnede "Om redenen aan comparante niet meer bekend" uit de Acte van Erkenning, blijkt dat het Catharina,s intentie moet zijn geweest om haar geheim voor zichzelf te houden. Ook een vernoeming binnen de familie lijkt niet aan de orde te zijn, de voornamen Carel en Bartholomeus komen voor zover bekend in zowel de familie Halverhout als Eijgenraam niet voor.
De puzzel is nog niet opgelost, de zoektocht gaat voort!!
Veel dank verschuldigd aan: Stans Stolte-Eijgenraam en Joop Gelissen.
